Jakie obcojęzyczne książki czytane są w Polsce najczęściej? Jaka literatura nieprzetłumaczona na język polski cieszy się największym powodzeniem? Nie mylmy książek w oryginalnych wersjach językowych z tłumaczeniami zachodnioeuropejskich bestsellerów , takich jak Wichrowe Wzgórza Emily Brontë, 1984 Orwella czy Opowieść wigilijna Charlesa Dickensa. Zdefiniujmy z kolei pojęcie „czytania książki” gdyż książek w języku angielskim najwięcej spotkamy w księgozbiorach szkolnych pod hasłem podręczniki szkolne i ćwiczenia (tutaj prym wiodą takie wydawnictwa, jak Longman, WSIP, Hueber, Pons, LektorKlett i Szkolne PWN). Analogicznie można liczyć pozycje niemieckojęzyczne. Gdyby ograniczyć kwerendę do „czytanych” książek w językach obcych (czyli beletrystyki i okolic), to, gdyby nie listy przebojów literackich publikowane na łamach pism i na portalach, bylibyśmy w nie lada kłopocie. Spójrzmy na stronę empik.com i jej top najczęściej kupowanych książek obcojęzycznych. Miejsce pierwsze: 12 Rules of life, Jordana Pertersona, dalej parę literackich (ponadczasowych) przebojów: The Adventures of Sherlock Holmes i – miejsce trzecie – Harry Potter and The Philosophers Stone.
Co rzuca się w oczy, to kolosalna przewaga ilościowa, w tym zestawieniu, literatury w języku angielskim.
Czy duży stracimy czytając owe książki w tłumaczeniu? Zawsze poleca się poznawanie literatury w oryginale – czy będzie to Marcel Proust, William Shakespeare czy Alejo Carpentier – choć mało kto zabłyśnie znajomością zarówno hiszpańskiego, francuskiego jak i angielskiego w stopniu pozwalającym na zrozumienie wszystkich odcieni znaczeniowych i odniesień kulturowych powieści danego autora.
Każdy język z osobna – tak. Przypomnijmy, że są książki jeszcze zyskujące na dobrym tłumaczeniu, jako doskonały przykład może posłużyć Ania z Zielonego Wzgórza, we wspaniałym przekładzie Rozalii Bernstainowej, któremu aczkolwiek niektórzy, niepomni na czasy wszak wiktoriańskie, w jakich rozgrywa się akcja powieści, zarzucają archaiczność. Czy słusznie? A jakim językiem mają rozmawiać bohaterki i bohaterowie XIX wieczni?
Wystarczy poczytać Dziwne losy Jane Eyre, aby zaznajomić się ze stylistyką brytyjskiej literatury epoki wiktoriańskiej. Co ciekawe w przypadku cyklu powieściowego Lucy Maud Montgomery, nikt w Polsce nie przetłumaczył jeszcze wszystkich tomów.